شاخص توده بدني و محاسبه BMI آنلاين
محاسبه BMI يا همان شاخص توده بدني (Body Mass Index) يكي از معيارهاي سنجش تناسب قد و وزن فرد است. اين شاخص به شما نشان مي‌دهد كه مشكل كمبود يا اضافه وزن داريد يا اينكه داراي وزن ايده‌آل هستيد.
در واقع، شاخص توده بدني يكي از فاكتورهايي است كه به تعيين وزن مناسب براي هر فرد كمك مي‌كند. اگر براي محاسبه آنلاين BMI به اين صفحه آمده‌ايد، كافيست قد خود را برحسب سانتي‌متر و وزن را برحسب كيلوگرم در ابتداي صفحه وارد كنيد تا نتيجه محاسبه شاخص توده بدني و تفسير آن براي شما نمايش داده شود.
همانطور كه در cdc.gov بيان شده است: "BMI براي بسياري از افراد شاخص قابل اطمينان اندازه گيري چربي بدن است و براي غربالگري دسته‌هاي وزني استفاده مي‌شود كه ممكن است منجر به مشكلات سلامتي شود."
اگر به دانستن روش محاسبه BMI و شرايط كاربرد آن و همينطور تفسير شاخص توده بدني علاقه‌مند هستيد، در ادامه مقاله با ما همراه باشيد تا اطلاعات جالبي را در اختيارتان قرار دهيم.
تعيين شاخص توده بدني
BMI همان گونه كه گفته شد يك شاخص (index) است كه توسط يك دانشمند بلژيكي به نام آدولف ژاك كتله (كوتله) ابداع شد. شاخص BMI ابزاري براي تخمين سلامت وزني فرد است.
براي اندازه‌گيري شاخص توده بدني در كنار نمودارهايي كه شايد در مطب متخصص تغذيه ديده باشيد، مي‌توان از فرمول شاخص توده بدني نيز استفاده كرد. استفاده از هر دو روش را در ادامه به تفصيل بيان خواهيم كرد.
فرمول محاسبهBMI
با دانستن وزن (برحسب كيلوگرم) و قد (برحسب متر) مي‌توان به راحتي شاخص توده بدني را محاسبه كرد. رابطه BMI برابر است با وزن (برحسب كيلوگرم) تقسيم بر توان دوم قد (برحسب متر).
به عنوان مثال براي فردي كه با 149 سانتي متر قد داراي 52 كيلوگرم وزن است، شاخص BMI برابر با 4/23 مي‌باشد.
پس از محاسبه BMI، نياز داريم تا بدانيم اين عدد چه مفهومي دارد و به ما چه مي‌گويد.
اگر BMI:
- كمتر از 18.5 باشد فرد دچار كمبود وزن است.
- بين دو مقدار 18.5 تا 9/24 باشد وزن نرمال است.
- بين 25 تا 9/29 باشد فرد دچار اضافه وزن است.
- بين 30 تا 9/34 باشد فرد دچار چاقي درجه 1 است.
- بين 35 تا 9/39 باشد فرد دچار چاقي درجه 2 است.
- از 40 بيشتر باشد فرد داراي چاقي درجه 3 است.
با اينكه در رابطه محاسبه شاخص توده بدني فقط قد و وزن فرد لحاظ مي‌شود اما در ادامه توضيح خواهيم داد كه توجه به فاكتورهاي ديگري از جمله سن و جنسيت هم در تفسير شاخص BMI مهم است.
|
|
جدول شاخص توده بدني
نمودار يا جدول شاخص توده بدني ابزار سريع تعيين شاخص BMIاست. در اين جدول محدوده‌هاي مشخص كننده كمبود وزن، وزن نرمال، اضافه وزن و چاقي با رنگ‌هاي مختلف متمايز شده‌اند.
براي اينكه بدون محاسبه BMI متوجه وضعيت تناسب قد و وزن خود شويد، كافيست از سمت چپ جدول قد خود را پيدا كنيد. سپس در رديف روبروي عدد قد خود، تا رسيدن به ستوني كه بالاي آن وزن شما نوشته شده است، پيش برويد. اگر عدد دقيق قد يا وزن شما در جدول نوشته نشده است، بازه‌اي كه در آن قرار داريد را مد نظر قرار دهيد.
خانه‌اي از جدول كه سمت چپ آن، قد و بالاي آن، وزنتان را مشاهده مي‌كنيد، مقدار تقريبي BMI شماست و رنگ اين خانه بيانگر شرايط بدني شما مثل كمبود وزن (آبي) يا چاقي (نارنجي) مي‌باشد.
در بخشي از ويكي پديا بيان شده است كه: "اين تمايزهاي توصيه شده در طول مقياس خطي ممكن است از زمان به زمان و كشور به كشور ديگر متفاوت باشد، و اين نظرسنجي‌هاي طولي جهاني را مشكل ساز كند. افراد از گروه‌ها، جمعيت‌ها و تبارهاي مختلف ارتباط متفاوتي بين BMI، درصد چربي بدن و خطرات سلامتي دارند، با خطر ابتلا به ديابت نوع 2 و بيماري قلبي عروقي آترواسكلروتيك در BMI كمتر از نقطه قطع WHO براي اضافه وزن، 25 كيلوگرم در مترمربع، اگرچه ميزان قطع خطر در بين جمعيت هاي مختلف متفاوت است. قطع خطر مشاهده شده براساس جمعيت و زير جمعيت در اروپا، آسيا و آفريقا متفاوت است."
محاسبه شاخص توده بدني مناسب چه افرادي است؟
از رابطه‌ي محاسبه BMI در شرايط تعريف شده و مشخصي به منظور بررسي تناسب اندام افراد استفاده مي‌شود. تمام افراد بزرگسال 18 تا 65 سال كه فعاليت ورزشي منظم و طولاني مدت نداشته‌اند، مي‌توانند با فرمول محاسبه BMI، كه محاسبه‌گر آنلاين آن در ابتداي صفحه وجود دارد، ميزان تناسب قد و وزن خود را بسنجند.
BMI براي ورزشكاراني كه به صورت مداوم به پرورش عضلات مشغولند، زنان باردار، افراد مسن يا كودكان خردسال استفاده نمي‌شود.
به اين دليل كه در محاسبه BMI، فقط وزن را به صورت يك عدد و بدون توجه به اينكه وزن ناشي از چربي يا عضله است در نظر مي‌گيرند. بنابراين كساني كه توده عضلاني بيشتري دارند، مانند ورزشكاران، ممكن است شاخص توده بدني، BMI، بالايي داشته باشند اما سلامتي آن‌ها در معرض خطر نباشد.
در واقع عيب كاربرد BMI در بررسي توده بدني فرد اينست كه مثلا تفاوتي بين چربي، عضلات يا استخوان بندي در آن لحاظ نشده است، در حالي كه يك كيلوگرم عضله يا چربي با وجود وزن يكسان حجم متفاوتي دارند و تأثير هر كدام از آن‌ها در تناسب اندام فرد يكسان نيست.
از طرفي، افرادي كه توده عضلاني كمتري دارند، مانند كودكاني كه به صورت كامل رشد نكرده‌اند يا افراد مسني كه مقداري از توده عضلاني خود را از دست داده‌اند، ممكن است شاخص BMI كمتري داشته باشند.
در دوران بارداري و شيردهي، تركيب بدن زن تغيير مي‌كند، بنابراين استفاده از فرمول محاسبه BMI براي بررسي وضعيت توده بدني زنان در اين حالت مناسب نيست.
به طور كلي، شاخص توده بدني وضعيت سلامتي شخص را نشان نمي‌دهد. BMI فقط يك شاخص براي وضعيت وزن نرمال و طبيعي فرد نسبت به قد آن شخص است.
آيا نحوه محاسبه BMI زنان و مردان فرق دارد؟
دقت كنيد كه رابطه‌ي يكساني براي محاسبه BMI زنان و مردان وجود دارد اما تفسير شاخص توده بدني يك زن و مرد كه در سن مشابهي هستند و شرايط قد و وزن يكساني دارند، متفاوت است.
در برخي از منابع علمي محدوده شاخص BMI وزن طبيعي و يا اضافه وزن خانم‌ها يك واحد كمتر از همان محدوده‌ي موردنظر براي آقايان است. بدين معني كه اگر شاخص توده بدني طبيعي آقايان 5/18 تا 9/24 باشد، BMI زنان با وزن طبيعي بين 5/17 تا 9/23 مي‌باشد.
بنابراين اگر يك مرد با BMI 24 داراي تناسب وزن و قد باشد، يك زن با شاخص توده بدني 24 در ابتداي بازه اضافه وزن قرار دارد.
محاسبه BMI كودكان و نوجوانان
اندازه‌گيري BMI در كودكان و نوجوانان به سن و جنسيت بسيار وابسته است؛ چرا كه توده چربي بدن و سرعت رشد دخترها و پسرها در سنين مختلف كاملاً با هم متفاوت است.
براي بررسي وضعيت توده بدني كودك يا نوجوان، ابتدا مانند يك بزرگسال شاخص BMI را با همان فرمول گفته شده بدست آوريد. براي تفسير و رسيدن به مفهوم عددي كه حاصل شده است بايد از نمودارهاي جداگانه‌اي كه به آن صدك‌هاي BMI گفته مي‌شود، استفاده كنيد. يعني بايستي پس از محاسبه BMI، صدك BMI مربوط به سن و جنسيت فرد را مشخص كنيد. در اين نمودارها علاوه بر اينكه سن فرد نوجوان يا كودك مشخص شده است، كل نمودار براي دختران و پسران متفاوت است.
براي دختران و پسران 2 تا 20 سال بازه‌هاي صدك BMI به صورت زير مشخص مي‌شود:
- صدك كمتر از 5 ←كمبود وزن
- 85 > صدك ≥ 5 ← وزن نرمال
- 95 > صدك ≥ 85 ← اضافه وزن
- صدك بيشتر از 95 ← چاق
راه‌هاي مؤثر براي رسيدن به BMI طبيعي
شايد به نظر برسد كه تنها كساني كه داراي اضافه وزن هستند به بيماري‌ها و مشكلات مختلف دچار مي‌شوند اما بايد اين هشدار را به شما بدهيم كه كمبود وزن هم به همان اندازه در ايجاد بيمار‌ها تأثير مي‌گذارد.
مشكلات ناشي از كمبود وزن و رفع آن
كساني كه شاخص توده بدني آن‌ها در محدوده‌ي زير وزن طبيعي قرار دارد، ريسك ابتلا به سوء تغذيه، پوكي استخوان، كم‌خوني يا آنمي و كاهش فشار خون در آن‌ها بالاست.
اين افراد بايد با مراجعه به متخصص و انجام آزمايش‌هايي ابتدا علت كمبود وزن خود را بفهمند. اگر مشكلي كه احتياج به دارو دارد وجود نداشته باشد، زير نظر متخصص تغذيه سبك زندگي خود را، كه شامل تغذيه و انجام فعاليت‌هاي ورزشي براي ايجاد عضله مي‌باشد، تصحيح كنند.
مشكلات ناشي از چاقي و راه كاهش شاخصBMI
بيماري‌ها و خطراتي كه همراه با چاقي و اضافه وزن ممكن است با آن‌ها روبرو شويم، متعدد و گسترده هستند.
ديابت، كلسترول بالا، افزايش فشار خون، مشكلات و بيماري‌هاي قلبي-عروقي، سرطان، افسردگي و درد مفاصل از جمله مشكلات و بيماري‌هايي است كه اكثر افراد چاق، يعني داراي BMI بالاي 30، با آن روبرو هستند.
هر چقدر كه BMI بالاتر از 30 باشد، به همان ميزان خطر بروز اين مشكلات نيز بيشتر مي‌شود.
به منظور كاهش BMI، بايد زير نظر يك متخصص با تجربه، پس از بررسي همه‌ي عوامل ازدياد وزن، از رژيم غذايي سالم و ورزش منظم ضمن دنبال كردن روند تغيير وزن، بهره ببريد. از نكات زير نيز غافل نشويد:
- به ياد داشته باشيد كه كاهش وزن به هيچ وجه كار آساني نيست. بنابراين صبورانه توصيه‌هاي متخصص را به كار بگيريد تا به نتيجه مطلوب برسيد.
- رژيم غذايي صرفاً به معني پرهيز از خوردن نيست. اگر بدون نظر پزشك و متخصص مصرف برخي خوراكي‌ها را كاملاً قطع كنيد، علاوه بر ضررهايي كه ممكن است به سلامتي‌تان وارد شود، ممكن است هيچ تغيير و كاهش وزني رخ ندهد.
- انجام برخي حركات ورزشي براي كسي كه اضافه وزن بالايي دارد، ممكن است به شدت آسيب زننده باشد. براي پياده‌سازي يك برنامه ورزشي حتماً از مربي آگاه كمك بگيريد.
- بهتر است از حمايت عاطفي خانواده و دوستان يا مشاور آگاه نيز برخوردار باشيد. كنترل استرس‌ها و داشتن آرامش در اين راه بسيار تأثيرگذار است.
در پايان، اميدواريم كه نكات گفته شده درباره‌ي شاخص توده بدني در كنار ابزاري كه براي محاسبه BMI در اختيارتان قرار داده شده است، برايتان مفيد بوده باشد.
منبع: محاسبه BMI
نصب ايزوگام
لوله بازكني تهران